De vraag uit het boek (+ antwoord)

Waarom begint bijna niemand bij de eerste zin als hij een tekst schrijft?

Denk even aan de oefening die in het boek vlak boven deze vraag stond. Die oefening kun je om veel redenen doen. Je kunt hem allereerst doen als een soort vingeroefening om je woordenschat te vergroten. Een beetje zoals een voetballer die probeert de bal zo vaak mogelijk hoog te houden. Tijdens een wedstrijd zal hij dat niet zo snel doen, maar de oefening vergroot zijn balvaardigheid.

Je kunt de oefening daarnaast ook doen om zo op nieuwe ideeën te komen. Door een beetje te spelen met taal, jezelf een paar dwingende regels op te leggen en het toeval een rol te geven, vergroot je de kans op ingevingen.

De oefening helpt ook om inzicht te krijgen in het beeld dat een lezer en jij hebben van het woord. Soms is het interessant om te kijken wat de verschillende associaties zijn die mensen bij woorden hebben. Zo zijn er nog veel meer redenen waarom de oefening zinvol kan zijn.

Het is een kenmerk van schrijven dat alles eigenlijk ook best wel anders kan. Bij koken kan dat niet. Het uitje moet je eerst snijden voor je het in de pan doet. Bij het bouwen van een huis zijn taken ook duidelijker gescheiden. Je hebt eerst een paar palen nodig voor je er een dak op kunt zetten.

Bij schrijven kun je overal beginnen. Je kunt beginnen met feedback vragen aan je lezer. Vraag je lezer wat hij eigenlijk verwacht van je tekst. Vreemd? Nee hoor. Er zijn uitgevers die lezersonderzoek doen en afhankelijk van behoefte in de markt nieuwe boeken ontwikkelen. Je kunt ook beginnen bij de laatste zin of bij een passage ergens in het midden. Of je begint met het maken van een eerste opzet. Of je begint met informatie verzamelen en eens wat lezen over je onderwerp. De mogelijkheden zijn echt eindeloos.

De kans dat iemand bij de eerste zin begint, is vrij klein. Eenvoudigweg omdat er zo ongelooflijk veel manieren zijn om te beginnen. Een van de vele manieren is om eerst wat meer duidelijk te krijgen wat je idee of wat de opdracht voor het schrijven van een tekst eigenlijk inhoudt. Daarvoor kun je de zes opdrachten doen.