Inleiding

• Vrijwilligers leven langer en zijn gezonder dan mensen die geen vrijwilligerswerk doen. Ook worden ze gelukkig van het doen van vrijwilligerswerk. Dat is de conclusie van onder andere de volgende onderzoeken:
  - journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0173139
  - bmcpublichealth.biomedcentral.com/articles/10.1186/1471-2458-13-773
   
• Meer informatie over de self-determinationtheorie van Deci en Ryan:
  selfdeterminationtheory.org
   
• Artikel waarin verbijsterd wordt geconstateerd dat zelfs in het bedrijfsleven steeds vaker gebruikgemaakt wordt van vrijwillige inzet:
  www.socialevraagstukken.nl/zelfs-bedrijven-kunnen-niet-meer-zonder-vrijwilligers-van-de-gekke/
   
• Overzichtspublicatie over de speciale rol die vrijwilligers vervullen ten opzichte van beroepskrachten (Metz, Roza, Meijs, Van Baren & Hoogervorst, 2016):
  www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/13691457.2016.1188772
    
• De vakgroep van hoogleraar Strategische Filantropie en Vrijwilligerswerk Lucas Meijs van de Erasmus Universiteit Rotterdam doet onderzoek naar de economische waarde van vrijwillige inzet. Zij maken een handig onderscheid in drie perspectieven: vervangingswaarde, investeringswaarde en marktwaarde (Meijs, Huisman & Roza, 2011):
  www.erim.eur.nl/fileadmin/default/content/erim/research/centres/erasmus_centre_for_strategic_philanthropy/research/publications/de_economische_waarde_van_het_vrijwilligerswerk_door_hum.pdf
    
• De gemeente Den Haag schat de economische waarde van al het vrijwilligerswerk in de gemeente tussen de 90 en 270 miljoen euro per jaar, afhankelijk van de gehanteerde norm voor de vervangingswaarde:
  denhaag.raadsinformatie.nl/document/3326147/1/RIS265309_Bijlage%20De%20waarde%20van%20vrijwiligerswerk
   
• De economische waarde van vrijwilligerswerk in landschapsbeheer (Landschap Noord-Holland):
  http://docplayer.nl/12633865-De-winst-van-vrijwilligerswerk-in-landschapsbeheer.html
   
• Een voorzichtige schatting van de economische waarde van vrijwilligerswerk voor de stad Rotterdam (ruim 300 miljoen euro per jaar):
  www.civilsociety010.nl/economische-waarde-van-vrijwilligerswerk/
   
• Stichting Oikos heeft in 2012 onderzoek gedaan naar het maatschappelijk rendement en de besparingen die gerealiseerd worden door de inzet van vrijwilligers door seniorenorganisaties in Brabant (Van der Sar & Van Rooijen, 2012):
  www.seniorenraadveldhoven.nl/wp-content/uploads/2015/02/Gezien-en-Gewaardeerd.pdf

Hoofdstuk 1

• De 219 partners van de coöperatie WeHelpen hebben meer dan 33.000 mensen met elkaar verbonden via hun website (‘Jaaroverzicht 2016’):
  cooperatiewehelpen.nl/jaaroverzicht-2016/

Hoofdstuk 2

• De internationale vergelijking: het volledige overzicht:
  www.cafonline.org/docs/default-source/about-us-publications/caf_wgi2014_report_1555awebfinal.pdf?sfvrsn=fcdcf440_4
    
• Mensen met een hoger inkomen sporten meer en vaker en zullen dan ook vaker gevraagd worden om vrijwilligerswerk te doen bij de sportclub (cijfers van het CBS over 2017):
  https://opendata.cbs.nl/#/CBS/nl/

Hoofdstuk 4

• Twee speciale post-hbo-opleidingen op het terrein van vrijwilligersmanagement:
  - www.werkenstudie.hu.nl/TotaalAanbod/Innovatief-Vrijwilligersmanagement
  - saxion.nl/nl/Cursussen/Strategisch-vrijwilligersmanagement/p/KCS127
   
• Meer informatie over de rol van de gemeente bij vrijwilligerswerk:
  - https://www.movisie.nl/publicatie/vrijwillige-inzet-basis-notitie
  - www.movisie.nl/publicaties/integraal-beleid-vrijwilligerswerk
  - www.beleidenvrijwilligerswerk.nl/

Hoofdstuk 6

• Het magazine Pak de Passie! (2011):
  www.movisie.nl/publicaties/pak-passie

Hoofdstuk 8

• Artikel over geboeide vrijwilligers:
  https://www.researchgate.net/publication/294689552_Towards_understanding_episodic_volunteering
• Een webinar van Willem-Jan de Gast over goede vrijwilligers:
  www.youtube.com/watch?v=FybnUcQ8lv0&feature=youtu.be

Hoofdstuk 12

• Het komt nogal eens voor dat vrijwilligersorganisaties in het nieuws komen omdat er geld verdwenen is. In veel gevallen gaat het om een frauderende penningmeester of een frauderend bestuur. Wanneer er geen goede afspraken zijn gemaakt, kan het hele bestuur verantwoordelijk en aansprakelijk worden gesteld voor het verdwenen geld:
  www.nov.nl/kwaliteit-en-diensten/voorkomen-van-fraude

Hoofdstuk 13

• Wat zijn dan de onderdelen van een volwaardig vrijwilligersbeleid? Een antwoord op die vraag leidt onvermijdelijk naar de vijf B’s. Al in 2005 verscheen de publicatie 5 × B! van CIVIQ. Deze publicatie is erop gericht om organisaties te helpen bij het vormgeven van hun vrijwilligersbeleid:
  https://www.welzijnnoordwijk.nl/files/handboek-vrijwilligers.pdf
   
• In 2016 is een speciale uitgave voor vrijwilligersbeleid in musea verschenen:
  www.movisie.nl/publicaties/handleiding-vrijwilligersbeleid-musea
   
• In 2017 is een uitgave voor groene buurtinitiatieven verschenen:
  www.movisie.nl/publicaties/groene-vingers-buurt

Hoofdstuk 14

• Amnesty International spreekt meerdere doelgroepen aan vanuit de grondgedachte dat iedereen iets te bieden heeft:
  www.amnesty.nl/kom-in-actie/vrijwilliger

Hoofdstuk 18

• Informatie over waarderend onderzoeken (Appreciative Inquiry of AI):
  https://www.kessels-smit.com/nl/appreciative-inquiry