Toepassing 1.4

Goedkoop de plank misslaan

Een handeling is doeltreffend als het gestelde doel wordt bereikt. Of hetzelfde doel met een geringere inzet van productiefactoren ook bereikbaar is, blijft daarbij buiten beschouwing. Doeltreffendheid hoeft dus geen doelmatigheid in te houden. Zo reden op elektrische treinen in Engeland nog jarenlang stokers mee – een verworvenheid die de vakbeweging uit zorg over de afkalvende werkgelegenheid bij British Rail had bevochten. Treinen reden er genoeg, en laten we aannemen ook op tijd. De treinverbindingen waren dus doeltreffend, maar niet doelmatig, omdat er geen trein minder (op tijd) zou rijden als de stokers van de treinen waren gehaald.

>> Beschrijf een handeling of activiteit uit je eigen omgeving die wel doeltreffend maar niet doelmatig is.

  
Een handeling is doelmatig als een geringere inzet van productiefactoren afbreuk zou doen aan het resultaat. Of de gerealiseerde productie nu gewenst is of niet, blijft daarbij buiten beschouwing. Doelmatigheid hoeft dus geen doeltreffendheid in te houden. Zo kan een ondernemer een nieuw productieproces ontwikkelen waarmee hij op een snelle en goedkope wijze roze tabletcomputers kan maken. Het produceren van deze tablets gebeurt dan op een doelmatige wijze. Als echter na de productie blijkt dat er geen of weinig vraag is naar roze tablets, kunnen we een vraagteken plaatsen bij de doeltreffendheid van de productie.

>> Beschrijf een handeling of activiteit uit je eigen omgeving die wel doelmatig maar niet doeltreffend is.