Literatuur

Er zijn veel boeken over het psychoanalytische gedachtegoed. Hieronder volgt een selectie.

Algemeen

In het Nederlandse taalgebied geven vooral uitgeverij Boom en uitgeverij van Gorcum boeken uit over psychoanalytische onderwerpen.

• Dijs, J., L.M. Dil, W.C.B. Hoenink, J. Mülder, W. Roelofsen & J.A.R. Schulkes (2007). Psychoanalytische psychotherapie in de 21ste eeuw. Assen: Van Gorcum.
  In deze bundel worden de moderne toepassingen van de psychoanalyse geïllustreerd aan de hand van een casus van Freud ('kleine Hans'). Huidige psychoanalytici laten ze zien hoe ze nu, met de huidige kennis, op deze casus zouden reageren.
• Dil, L.M., W.C.B. Hoenink, M.J. Rexwinkel, W. Roelofsen & J.A.R. Schulkes (2005). Langdurende psychoanalytische psychotherapie. Assen: van Gorcum.
  In deze bundel laten huidige psychoanalytici zien waarom het soms nodig is om een langdurige psychoanalyse te ondergaan. In de psychoanalytische psychotherapie gaat het erom onbewuste processen - althans voor zover die aanleiding geven tot pathologisch functioneren - bewust te maken, zodat deze niet langer hun schadelijke werk kunnen doen. Naarmate het aandeel van het onbewuste in het totale psychisch functioneren groter is, kost het herstel meer moeite en dus tijd.
• Schalkwijk, F. (2006). Dit is psychoanalyse. Amsterdam: Boom.
  Een Nederlands boek waarin zowel uitgangspunten en geschiedenis van de klassieke psychoanalyse worden beschreven als de nieuwe en moderne varianten. Ook aandacht voor de geschiedenis van de Nederlandse psychoanalytische beweging.
• Stroeken, H. (2000). Nieuw psychoanalytisch woordenboek. Amsterdam: Boom.
• Verheugt-Pleiter, J.E. (2006). Psychoanalyse anno nu. Assen: van Gorcum.
  In 2006 vond het psychoanalysefestival plaats. In Nederland werden op diverse plaatsen lezingen gehouden over de actuele betekenis en moderne toepassingen van de psychoanalyse. Dit boek is een bundeling van deze lezingen.
• Vliet, P. van (2006). Wat drijft de mens? Amsterdam: Boom.
  Vooral hoofdstuk 2 van dit boek is voor dit onderwerp van belang.
• Wolf, M.H.M. de (2002). Inleiding in de psychoanalytische psychotherapie. Bussum: Coutinho.
  In dit boek wordt een overzicht geboden van de verschillende psychoanalytische stromingen. Er wordt aangesloten bij de systematiek van DSM-IV.
• Oosterhuis, E. (2007). Psychoanalytische kinderpsychotherapie. In R. de Bruin-Beneder e.a., Kinderpsychotherapie, pp. 70-107. Bussum: Coutinho.

Specifieke onderwerpen

• Delft, F. van (2004). Overdracht en Tegenoverdracht. Een therapeutisch fenomeen vertaald naar alledaagse psychosociale begeleiding. Soest: Nelissen.
  In dit boek worden de begrippen overdracht en tegenoverdracht vertaald naar de alledaagse beroepspraktijk van begeleiders van cliënten.
• Stroeken, H. (2005). Droom, brein en betekenis. Amsterdam: Boom.
  De schrijver brengt op toegankelijke en inspirerende wijze de kennis bijeen die tot nu toe over de droom is vergaard. Vanuit verschillende invalshoeken wordt de droom bekeken. Zo komen de bekendste dromen uit de Bijbel aan de orde, net zoals de dromen in de Griekse Oudheid en in de Arabische literatuur. De Bijbel en de Griekse Oudheid vormden een belangrijke inspiratiebron voor Freud, aan wie een hoofdstuk gewijd is.
• Stroeken, H. (2000). Kleine psychologie van het gesprek. Amsterdam: Boom.
  Het gesprek is een belangrijk onderdeel van ons leven, maar omdat het vanzelf spreekt, is men geneigd er achteloos aan voorbij te gaan. Toch kan een goed of slecht gesprek de uitkomst van zaken beslissend beïnvloeden. In dit boek geeft de schrijver, mede vanuit zijn ervaringen als psychoanalyticus, tips over het voeren van een gesprek.
• IJzendoorn, R. (2008). Opvoeding over de grens. Gehechtheid, trauma en verkracht. Amsterdam: Boom.
  In dit boek wordt de relatie tussen omgeving en genen aan de orde gesteld aan de hand van de ontwikkeling van hechting. Heeft opvoeden nut? Ligt alles niet in de genen besloten? In een gezin kan er veel mis gaan. Verwaarlozing, mishandeling en dergelijke kunnen grenzen doen overschrijden. Kinderen worden uit het gezin gehaald, dan gaat gehechtheid (de affectieve relatie van een kind met anderen, waarvan bescherming wordt verwacht) verloren. Kinderen hebben grote veerkracht tegen uitwassen. Adoptie en de kibboets, mits goed gestructureerd, blijken alternatieven te zijn. Tehuizen krijgen minder waardering door hun onregelmatige karakter. In opvoeden als samenspel van genen en omgeving lijkt de omgeving het belangrijkst.

Links

Algemeen

• In London bevindt zich het Freudmuseum. Daarbij behoort ook een website waarop veel informatie te vinden is.
• Een schat van informatie (in het Engels) vind je op Freudfile. Op deze site staan veel wetenswaardigheden over Freud, maar ook degelijke informatie over de psychoanalytische hulpverlening.

Organisaties

• Het Nederlands Psychoanalytisch Instituut (NPI) is een gespecialiseerd instituut voor psychoanalytische behandeling, wetenschappelijk onderzoek en kennisoverdracht.
• De Nederlandse Vereniging voor Psychoanalyse is de oudste vereniging en werd in 1917 opgericht.
• Het Nederlands Psychoanalytisch Genootschap is opgericht in 1947 en een afsplitsing van de Nederlandse Vereniging voor Psychoanalyse.
• De Nederlandse Vereniging voor Psychoanalytische Psychotherapie werd in 1979 opgericht. Hier leidt men op tot psychoanalytische psychotherapeut. Dat is niet de klassieke psychoanalyse van de sofa, maar een psychotherapie waarbij therapeut en cliënt tegenover elkaar zitten.
• De meeste organisaties van psychoanalytici zijn aangesloten bij de internationale organisatie. The International Psychoanalytic Association. Zowel de Nederlandse vereniging als het genootschap én de Belgische vereniging zijn erkende leden.
• De site van de Amerikaanse psychoanalytische organisatie (The American Association of Psychoanalysis) biedt veel publieksinformatie.
• De Belgische Vereniging voor Psychoanalyse werd opgericht in 1946 onder de naam Vereniging van Psychoanalytici. In 1960 kreeg ze haar huidige naam.
• De Vlaamse Vereniging van Psychoanalytische Therapie is de evenknie van de hierboven genoemde Nederlandse vereniging.

Tijdschrift

• Het Tijdschrift voor Psychoanalyse is het enige Nederlandstalige tijdschrift dat zich richt op de psychoanalyse en daarop georiënteerde behandelingen.

Specifiek

• Een Amerikaanse site met veel informatie over hechting is die van de psychologische faculteit van de Stony Brook University. Zowel oude artikelen (bronmateriaal) als nieuwe inzichten.
• De (Britse) International Attachment Network (IAN) biedt met haar site veel informatie over hechting en verwante onderwerpen.