1.1 Economie en andere wetenschappen

Empirische aspectwetenschap

Het is gebruikelijk de wetenschappen onder te verdelen in niet-empirische wetenschappen (bijvoorbeeld wiskunde of filosofie) en empirische wetenschappen, dat wil zeggen wetenschappen die verschijnselen bestuderen die feitelijk worden waargenomen (bijvoorbeeld natuurkunde of psychologie). Op grond van de bespreking van het kenobject van de economie is eenvoudig in te zien dat de economie tot de empirische wetenschappen moet worden gerekend.

De economische wetenschap heeft geen specifiek object van studie, zoals de disciplines natuurkunde, scheikunde en biologie (dode en levende natuur), psychologie en geneeskunde (vooral individuele mensen) of recht, sociologie en taalwetenschappen (vooral groepen van mensen). De economie is namelijk een aspectwetenschap. Van alle menselijke, maatschappelijke en natuurlijke verschijnselen bestudeert ze het economisch aspect. Dode en levende natuur worden in de economische wetenschap bestudeerd voor zover de beschikbaarheid beperkt is in vergelijking met de menselijke behoeften. Individuen en groepen mensen worden bestudeerd omdat zij behoeften hebben die beslag leggen op relatief schaarse middelen. Deze relatief schaarse middelen bestaan overigens niet alleen uit materiaal afkomstig uit de dode en de levende natuur (bijvoorbeeld ijzererts en hout). Ook de arbeidsprestaties van individuele mensen en van groepen mensen (bedrijven, overheidsinstellingen) zijn middelen die ons ter beschikking staan.

Deeldisciplines en specialisaties

Economen bestuderen niet alle economische vraagstukken tegelijk. Net als in andere disciplines zijn er in de economie verschillende specialisaties. Deze specialisaties komen tot uitdrukking in een onderverdeling van de economische wetenschap in vakken. Het is hier niet de plaats voor een uitvoerige beschrijving van de inhoud van al deze economische vakken of specialisaties. We volstaan met een opmerking van algemene aard. De economische wetenschap wordt in het bovenste deel van het schema hieronder uitgesplitst naar deeldisciplines, ofwel onderdelen die samen het gehele terrein van de economische wetenschap bestrijken. Onderaan in het schema worden enkele onderwerpspecialisaties genoemd waarin alle relevante deeldisciplines van de economische wetenschap bijeen zijn gebracht ter bestudering van een verschijnsel, zoals de milieuproblematiek. In dit inleidende boek staat de micro-economie centraal.

Figuur verbreding 1.1.1: Voorbeeld van een indeling in deeldisciplines en onderwerpspecialisaties in de economie.